Te vaak is er ‘gedoe’ over de erfenis/ nalatenschap en dat zit een mooi afscheid soms erg in de weg. Vorige week tijdens een van mijn Permanente Educatie momenten aan de Après la Vie Academie werd dat eens te meer duidelijk. Dankzij de inspirerende les van Mr. Lois Lok van BrandMr., ben ik weer heel wat wijzer geworden, graag deel ik mijn opgedane kennis in deze blog.
Het Nederlandse erfrecht is best complex en daarom verdient het aandacht. Het is erg de moeite waard om je te verdiepen in alles wat je nu hebt en hoe je, op dit moment, zou willen dat je bezittingen en schulden verdeeld mogen worden op het moment dat je overlijdt. Nee, ik raad dit niet alleen 80+ers aan, de dood kent de weg naar alle leeftijden.
Samen komen we eruit…
Dat is natuurlijk het mooiste en vaak ontstaat er toch ruzie, om de kleinste dingen soms. De week van de uitvaart is vol emotie, verdriet over het verlies, boosheid over iets uit het verleden er speelt van alles. En juist dan is het fijn voor je nabestaanden als je duidelijk hebt achter gelaten hoe jij je nalatenschap wilt verdelen.
Eens, dit zijn niet de makkelijkste of leukste gesprekken, het zijn wel bijzonder waardevolle gesprekken die zorgen voor begrip en rust. Vanuit mijn eigen ervaring kan ik aanvullen dat deze gesprekken extra diepgang en verbinding aan je relatie geven. Dus; ga bij jezelf te rade en ga in gesprek met elkaar. Bespreek wat je wensen zijn en vertel waarom je dat zo wilt. Leg je wensen vast in een testament en deponeer het bij de notaris. Kijk er daarna jaarlijks nog eens naar. Klopt het nog? Mooi dan hoef je niets te doen, zijn je wensen verandert? Pas het aan. Een paar situaties uit het leven gegrepen:
Wil je bijvoorbeeld dat ene gouden armbandje naar je nichtje Louise gaat? Maak een lijst waarop je gedetailleerd je sieraden beschrijft, laat het tekenen aan degene die het toekomt. Verander je van gedachten, pas dan je lijst aan.
Ben je getrouwd en hebben jullie geen kinderen, en heb je geen testament opgemaakt? Dan gaat de verdeling van je nalatenschap volgens het versterferfrecht (Burgerlijk Wetboek 4). Al jouw bezittingen en schulden gaan over naar de langstlevende partner. Wil je dat anders, dan is het aan te raden een testament te maken.
Ben jij gelukkig met je samengestelde gezin? Ook dan is het zinvol om je nalatenschap goed door te denken. Ben je na het overlijden van je eerste partner hertrouwd en heb je uit je eerste en tweede huwelijk kinderen en heeft je tweede partner ook kinderen uit een eerder huwelijk? Als je niets testamentair vastlegt dan volgt de verdeling van jouw nalatenschap automatisch het versterferfrecht (B.W.4).
Langstlevende en de niet opeisbare vordering.
Wat betekenen deze termen? Aan de hand van het laatste voorbeeld kan ik duiding aangeven aan de verdeling van een nalatenschap volgens het versterferfrecht.
De meest eenvoudige term is wellicht de 'langstlevende'. Laten we zeggen dat Charles de partner is die het langste leeft. Charles erft alles wanneer zijn partner overlijdt. (Want achterblijvende partner moet zo goed en kwaad als mogelijk het leven vergelijkbaar voort kunnen zetten). De twee kinderen uit dit huwelijk krijgen beide voor 1/3 een niet opeisbare vordering op Charles de Langstlevende. Bij overlijden van Charles de Langstlevende krijgen de kinderen hun deel (wat tot overlijden niet opeisbaar was).
Op het moment dat Charles de Langstlevende hertrouwd met Juliette is het handig voor de kinderen uit het eerste huwelijk van Charles, nu hun niet opeisbare vordering opeisen. Want als Charles, destijds de langstlevende, in dit huwelijk als eerste overlijdt en de kinderen uit dit eerste huwelijk hun niet opeisbare vordering niet hebben opgeëist, dan erft Juliette alles: Het langstlevende deel en de niet opeisbare vorderingen, de kinderen uit het eerste huwelijk van Charles erven niets. In dit voorbeeld verloopt de verdeling van de nalatenschap volgens versterferfrecht. Wil je dat het anders gaat, dan is het opstellen van een testament zeker aan te raden.
Testamentair erfrecht
In het testamentair erfrecht kan je van het versterferfrecht afwijken, het geeft je meer vrijheid. Je kunt een testament opstellen, hierin kan je zaken opnemen over Wilsrecht, plaatsvervulling, erfdelen en voogdijbepaling. De linkjes verwijzen je naar de webpagina's van de rijksoverheid en de belastingdienst voor de meest actuele informatie.
Kind onterven en legitieme portie.
Een ouder kan zijn kind in zijn testament onterven. Toch kan het kind dan een deel van de erfenis van zijn ouder opeisen. Dat deel is de legitieme portie waarop het kind altijd recht heeft. De legitieme portie bestaat alleen uit geld. Het onterfde kind kan het geld pas opeisen na overlijden van de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner. Dit geldt ook voor een partner met wie de overledene samenwoonde en een samenlevingsovereenkomst had.
Wil je aan de slag met je nalatenschap?
Het is belangrijk dat je een notaris kiest die jouw situatie begrijpt, die de tijd neemt om je wensen te doorgronden. Let er hierbij op dat je testament niet alleen vanuit fiscaal oogpunt wordt opgesteld. Het kan daarom handig zijn om je testament voordat je het definitief deponeert na te laten kijken door een erfrecht advocaat. Ja, klopt het is een investering in tijd en ook in geld. Maar als je deze basis eenmaal in orde hebt, geeft het rust en voorkom je wellicht ruzie aan jouw uitvaartkist.
Een open gesprek over je eigen uitvaart?
Ben je na het lezen van deze blog geïnspireerd om niet alleen over je nalatenschap na te denken en wil je van gedachten wisselen over je eigen uitvaart? Dan ga ik graag met je in gesprek. Samen zorgen we er voor dat je de regie in eigen hand houdt en toekomstige nabestaanden een leidraad hebben voor het vormgeven van jouw afscheid. We bespreken dit globaal of heel gedetailleerd, jouw wensen staan hierbij centraal en vormen te zijner tijd de basis voor jouw uitvaart.
Bel voor een afspraak 023-2078050 of mail je vragen aan marsha@heemvaert.nl
Gebruikte bronnen en handige linkjes:
Versterferfrecht Burgerlijk Wetboek 4: https://wetten.overheid.nl/BWBR0002761/2023-05-01
Verschil tussen versterferfrecht en testamentair erfrecht: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/erven/vraag-en-antwoord/wat-is-het-verschil-tussen-versterferfrecht-en-testamentair-erfrecht
Over Plaatsvervulling: Artikel 4:12 Burgerlijk Wetboek. https://wetten.overheid.nl/BWBR0002761/2023-05-01
Wettelijke verdeling: https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/nl/erfbelasting/content/wettelijke-verdeling
Voogdijbepaling: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ouderlijk-gezag/vraag-en-antwoord/wie-krijgt-het-gezag-over-mijn-kind-als-ik-kom-te-overlijden
In het centraal testament register kan je inzien of iemand een testament heeft en biuj welke notaris deze is gedoponeerd www.centraaltestamentregister.nl
Via het www.juridischloket.nl en www.rechtspraak.nl vind je ook meer informatie over het erfrecht.
Comentários